
Het warmtenet in Muiderberg wordt gepresenteerd als een model van samenwerking en duurzaamheid: een project waarin bewoners samen met de gemeente en energiecoöperatie Wattnu hun eigen energievoorziening beheren. Het klinkt als de perfecte oplossing voor een landelijke opgave, maar de werkelijkheid is anders. Het succes van dit project hangt af van één cruciale vraag: wie heeft werkelijk de zeggenschap?
De Glanzende Buitenwereld: Samen Duurzaam voor Muiderberg
Aan de buitenkant lijkt alles ideaal. Bewoners nemen de regie, de gemeente ondersteunt het project en Wattnu voert het uit. Het lijkt een perfecte mix van duurzaamheid en zelfbeheer. Het warmtenet zou een coöperatief project zijn, waarin Muiderbergers samen hun energievoorziening regelen en de energietransitie vormgeven. Een toekomstbeeld waarin bewoners écht invloed hebben op hun eigen situatie.
Maar als je goed kijkt, zie je de kloof tussen de beloftes en de harde realiteit. Een meerderheid van de bewoners voelt zich uitgesloten, krijgt geen transparante informatie over belangrijke keuzes en blijft in het duister over de werkelijke kosten en de impact op hun leefomgeving en natuur.
De Werkelijkheid: Gebrek aan Zeggenschap en Transparantie
De werkelijkheid is verre van het beloofde coöperatieve model. Beslissingen die de bewoners direct aangaan, worden genomen achter gesloten deuren. Terwijl er wordt gepraat over ‘samenwerking’, blijkt in de praktijk dat de controle bij een selecte groep ligt, ver weg van de bewoners. De communicatie blijft vaag, de kosten onduidelijk, en de invloed van bewoners is minimaal.
Wat ooit als een gezamenlijk project begon, is nu een bron van wantrouwen. Bewoners vragen zich af waarom zij geen stem hebben in de beslissingen die hun dagelijks leven beïnvloeden. Wie bepaalt de tarieven? Wie kiest de leveranciers? Waarom worden deze keuzes niet samen met de bewoners gemaakt? Wat bedoeld was als een collectief project, verandert langzaam in een 'top-down' initiatief.
Het Verlies van Vertrouwen: Van Gemeenschapsproject naar Vervreemding
Het project, dat ooit de gemeenschap moest versterken, dreigt nu juist te verdelen. Bewoners voelen zich gedwongen, niet betrokken, en vooral niet gehoord. De vraag rijst: Wie vertegenwoordigt hier de belangen van de bewoners? Wat ooit bedoeld was als een coöperatief project, lijkt nu vooral een middel om financiële doelen te behalen. Het welzijn van de gemeenschap komt op de tweede plaats.
De Oplossing: Een Bewonerscoöperatie van 100% Muiderbergers
Wat als de oplossing ligt in een bewonerscoöperatie die 100% van de Muiderbergers vertegenwoordigt? Deze coöperatie zou de volledige controle krijgen over het warmtenet, van de tarieven tot de uitvoering en de samenwerking met externe partijen zoals Wattnu. Dit zou een volledig democratisch model zijn, waarin elke inwoner actief deelneemt in de besluitvorming en het beleid.
In deze opzet zou de bewonerscoöperatie de regie in handen hebben, niet alleen als adviseur, maar als beslisser. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat het warmtenet niet alleen een technisch project is, maar een sociaal project dat gedragen wordt door de gemeenschap. Bewoners zouden niet langer passieve consumenten zijn, maar actieve deelnemers in hun eigen energietransitie.
Leren van KetelhuisWG: Een Succesverhaal van Bewonerscoöperaties
Het KetelhuisWG-project in Amsterdam is het perfecte voorbeeld van hoe een bewonerscoöperatie werkt en echte zeggenschap uitoefent over de energievoorziening. Bewoners zijn niet alleen betrokken bij de besluitvorming, ze zijn ook de eigenaren van het energiebedrijf. Ze bepalen samen wat er gebeurt en dragen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering. Dit model biedt waardevolle lessen voor Muiderberg.
Waarom is KetelhuisWG succesvol?
- Volledige Zeggenschap: Bewoners hebben volledige controle over hun energievoorziening, van het vaststellen van tarieven tot het kiezen van de uitvoerende partijen. Dit creëert maximale transparantie en vertrouwen.
- Actieve Participatie: Bewoners zijn van begin tot eind betrokken bij het project. Dit verhoogt het draagvlak en zorgt ervoor dat het project aansluit bij de werkelijke behoeften van de gemeenschap.
- Draagvlak en Transparantie: KetelhuisWG heeft doorlopend gecommuniceerd met bewoners en hen actief betrokken bij het proces. Dit heeft geleid tot brede steun en het voorkomen van misverstanden over belangrijke keuzes.
Hoe kan Muiderberg dit model toepassen?
Muiderberg kan leren van de ervaringen van KetelhuisWG door:
- Oprichting van een 100% bewonerscoöperatie: Door een coöperatie op te richten waarin alle bewoners vertegenwoordigd zijn, kan Muiderberg de regie nemen over het eigen warmtenet.
- Zorgvuldige planning en communicatie: Door bewoners vanaf het begin te betrekken en hen continu te informeren, kan het draagvlak worden vergroot en behouden.
- Samenwerking met de gemeente en andere partijen: Door samen te werken met de gemeente en andere relevante partijen, kan Muiderberg profiteren van beschikbare subsidies en expertise.
Conclusie: Echte Duurzaamheid Komt van Binnenuit
Als het warmtenet in Muiderberg een écht succes wil zijn, moet het volledig in de handen van de gemeenschap liggen. Geen loze beloftes, geen halfslachtige participatie, maar echte zeggenschap. Het warmtenet kan alleen slagen als de bewoners de volledige controle hebben over hun eigen energievoorziening. Een bewonerscoöperatie waarin 100% van de Muiderbergers actief meebeslist, is niet slechts een optie – het is de enige weg vooruit. De toekomst van Muiderberg wordt niet bepaald door buitenstaanders, maar door de mensen die er wonen. Alleen zij kunnen de koers bepalen die we willen varen.
Reactie plaatsen
Reacties
Beste redactie,
Als projectteam (een klein aantal professionals en een groep bewoners die als energiecoach of vrijwilliger in diverse vormen deelnemen in het project) leren ook wij iedere dag weer van wat er niet goed gaat, en wat er beter kan.
Daarin is kritiek, hoe vervelend soms ook, altijd welkom, dus dank daarvoor.
In de huidige opzet van de organisatie hebben de bewoners van Muiderberg 100% van de zeggenschap via de ALV van het warmtenet (projectraad). Die ALV neemt alle beslissingen (zoals tarief, locatie, statuten, investeringsplan, businessplan, en nog een aantal andere die nodig zijn om het warmtenet te realiseren en daarin kan iedereen meepraten. In die ALV zitten alleen Muiderbergers. De laatste ALV (wij noemen dat projectraad) waren ruim 50 mensen aanwezig. Iedereen in Muiderberg kan door wel of niet lid te worden zelf bepalen of hij/zij wil meediscussiëren over de mogelijkheden en oplossingen. Dat hoeft niet maar mag wel.
In feite is daarmee jullie belangrijkste wens al in vervulling gegaan. Je hebt zeggenschap al.
Daarnaast zijn er diverse adviescommissies met bewoners uit Muiderberg die de ALV adviseren over onderwerpen als techniek, locatie, financiën en governance. Als je als bewoner wil meepraten is daar alle ruimte voor. Iedere donderdagochtend zijn we met het projectteam in de ONS en kun je binnenlopen. We zijn ook bereikbaar via ons email adres en de website.
We praten as maandag voor de vierde keer verder over jullie en onze zorgen en passies. We hopen op een constructieve en open ontmoeting.
Hartelijke groet
Jort Meijer