Geachte lezers,
Ons is de gelegenheid geboden op deze site nog eens onze visie te geven op de warmtenetplannen voor Muiderberg.
Ondergetekenden hebben in juni 2024 al eens een pamflet huis aan huis rondgebracht in Muiderberg met onze bezwaren. Daarna hebben we via diverse brieven en gesprekken getracht het tij te keren, maar vooralsnog lijkt het erop dat men de plannen door wil zetten.
Dat we nog niet van het gas af kunnen wordt niet onder ogen gezien. De regering en Tweede kamer hebben indertijd (2018)overhaast besloten van het gas af te gaan en daarvoor bepaalde doelen gesteld zonder voldoende te onderzoeken of die ook haalbaar zijn. Onze gemeente en Wattnu / Het warmtenet Muiderberg blijven nu stellen dat we van het gas af gaan; de rest is een “gepasseerd station” in hun ogen. Daarmee maken ze zich er veel te makkelijk vanaf. Een nieuwe evaluatie van de stand van zaken is nodig.
In onderstaand artikel herhalen wij onze tegenargumenten summier en geven nog aanvullende informatie over bekend geworden ontwikkelingen, en gaan we ook in op de algemene kosten die er aan het aanleggen en runnen van een warmtenet verbonden zijn.
We willen niet gelijk al te lange verhalen houden, maar zijn zeker bereid elke vraag die binnenkomt op deze site – zo nodig diepgaand - te behandelen om zo een openbare discussie te bewerkstelligen.
Kort over onszelf: Allebei wonen we al meer dan veertig jaar in Muiderberg. Jos is emeritus professor in de kern- en hoge-energiefysica en Ron was verkeersvlieger bij een blauwe maatschappij.
Dan starten we nu met onze samenvatting:
Het warmtenet Muiderberg.
Ten aanzien van het warmtenet in Muiderberg adviseren wij met klem een heroverweging van dit idealistische plan om ruim vóór 2050 – het door de regering gestelde doel – aardgasvrij onze woningen te verwarmen. We zullen inderdaad het gebruik van fossiele brandstoffen moeten afbouwen, maar het is cruciaal de juiste keuzes te maken.
Heel snel alles CO2 vrij willen doen gaat niet lukken omdat er nog volstrekt onvoldoende hernieuwbare energie beschikbaar is in Nederland.
Dit komt door de dichte bevolking (dus hoge energievraag) en onvoldoende opwekking ervan met name in de winter, ’s nachts of als het zwaar bewolkt is, en in windstille periodes. Door ruimtegebrek (voor alle windmolens en zonnepanelen) is het overigens nooit mogelijk om 100% dekking te halen met zonne- en windenergie.
Opslag van eventuele overproductie van energie in de zomer voor gebruik ervan in de winter blijft vooralsnog een onopgelost probleem. Om diverse redenen blijken potentiële energie, batterijen, waterstof en biomassa nog geen uitzicht op voldoende succes te bieden.
Kortom: Waar halen we de benodigde elektriciteit (met name in de winter) vandaan?
Het huidige warmtenet plan kent verder de volgende bezwaren:
1. Het elektriciteitsnet in Noord-Holland is al overbelast en zal dat tot 2035 blijven. Nieuwe grootgebruikers kunnen niet worden aangesloten. Weliswaar krijgt verwarming voorrang, maar geldt dat ook voor een nieuw groot warmtenet dat op elektrisch aangedreven warmtepompen moet gaan draaien? Als hier geen garantie voor komt, is dit hele plan de komende tien jaar onmogelijk.
2. Bijna alle bestaande warmtenetten maken gebruik van restwarmte van energiecentrales etc.
Afgezien van de technische voorzieningen om die warmte te gebruiken, is die warmte al beschikbaar (dus in principe gratis) en hoeft dus niet opgewekt te worden met centrale warmtepompen, die wel energie en dus geld kosten. Grote bedrijven willen nu al niet verder met warmtenetten omdat ze verliesgevend zijn. Dit warmtenet wordt door die energiekosten extra duur.
3. Warmte transporteren leidt tot flinke verliezen. Het door het Warmtenet genoemde 15% verlies is optimistisch. Zo’n laag percentage wordt door bestaande netten niet gehaald.
Elektriciteit (verlies gemiddeld 5%) of gas (1%) transporteren is veel efficiënter.
Alleen al het feit dat het hele warmtenet ook in de zomer dag en nacht op temperatuur moet worden gehouden voor de warmwatervoorziening maakt duidelijk waarom die verliezen hoog zullen zijn.
We moeten juist bezuinigen op het energiegebruik en geen warmte in de grond weg laten lekken.
4. Door die hoge warmteverliezen zijn warmtenetten alleen geschikt voor dichtbebouwde wijken, het liefst met veel hoog- en goed geïsoleerde nieuwbouw. Muiderberg voldoet aan geen van deze criteria.
5. Door de aard van de vrijwel altijd oudere woningen in Muiderberg moet het warmtenet met hoge temperaturen werken (70 graden). Dit leidt tot een duidelijk minder efficiënt gebruik van de te gebruiken centrale warmtepompen. Hoe hoger de gewenste watertemperatuur, hoe lager de COP (coëfficiënt of performance) en hoe hoger dus de energierekening voor het warmtebedrijf.
Warmtepompen zijn wel heel geschikt om door particulieren bij hun goed geïsoleerde woning met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren te worden geplaatst.
6. Ook in een periode van strenge vorst moet een warmtenet robuust genoeg zijn om alle woningen te kunnen verwarmen. Dat houdt in dat de aanlevertemperatuur dan nog verder omhoog moet, hetgeen het warmtenet Muiderberg dan wil doen d.m.v. gas. Een andere optie is het massaal echt goed isoleren van alle woningen, maar dat betekent stevige, dus erg dure verbouwingen van vrijwel alle woningen. Dat gaat heel veel tijd en geld kosten.
Jos Engelen
Ron Slockers
En dan aanvullend:
In het afgelopen jaar is herhaaldelijke in allerlei kranten gemeld dat grote bedrijven van de warmtenetten af willen omdat ze verlies opleveren. Een recent voorbeeld: In Heeg stopt men daarom met het warmtenet, leidend tot een desinvestering van vele miljoenen. Ook het eventuele overgaan van een nieuwbouwwijk op warmtepompen in alle huizen is nog niet mogelijk door onvoldoende capaciteit van het stroomnet.
Wat betreft de overbelasting van het elektriciteitsnet: als we allemaal tegelijk alles elektrisch willen gaan doen (warmtepompen, auto’s etc.) lukt dat gewoon nog niet. Er is onvoldoende hernieuwbare elektriciteit en het net moet worden verzwaard, hetgeen zeer hoge kosten met zich mee gaat brengen maar ook veel tijd gaat kosten.
In Noord-Holland (waar we bij horen) kan men er al geen nieuw aansluitingen meer bij hebben tot 2035!
Tot slot de kosten van het warmtenetplan voor Muiderberg.
Berekeningen van al weer jaren geleden gingen uit van een investering van 30 miljoen.
De bouwkosten zijn ondertussen fiks gestegen en staan helaas niet stil.
Maar op zich is 30 miljoen uitgeven voor zo’n 850 woningen een extreem hoog bedrag.
Zelfs bij 1000 aangesloten woningen is dat 30.000 euro per woning. Privé een warmtepomp aanschaffen (stapsgewijze, bij het beschikbaar komen van voldoende netcapaciteit en hernieuwbare energiebronnen) is dan veel goedkoper.
De gemeente moet zich goed realiseren dat dit warmtenet een heel erg duur plan is waar zij garant voor zal moeten staan en dat daarmee dus alle inwoners van Gooise Meren met die lasten te maken zullen krijgen als het mis gaat.
(We willen toch niet dezelfde kant op als Almere die de Floriade volstrekt uit de hand liet lopen en nu zucht onder een enorme restschuld.)